Philodendron Gloriosum

Tổng quan về Philodendron Gloriosum

Philodendron Gloriosum còn có tên là Creeping velvet philodendron, thuộc họ Ráy (Araceae), là một loài Philodendron thân bò (Crawling Philodendron), tức là thân cây sẽ mọc theo chiều ngang, bò trên mặt đất thay vì thân leo bám rễ trên các vật trụ cột (thân cây lớn, cột rêu, lưới…) như Philodendron Hederaceum, Philodendron Melanochrysum...

P. Gloriosum là loài thực vật nhiệt đới, cận nhiệt đới được André mô tả khoa học đầu tiên vào năm 1876, có nguồn gốc bản địa tại Colombia và phân bố ở nhiều vùng khác nhau trên thế giới như Nam Mexico, Tây Brasil, Peru, Ecuador, Venezuela…Mặc dù ngày nay P. Gloriosum được trồng rộng rãi nhưng nó đã được đưa vào danh sách loài bị đe dọa trong Sách đỏ IUCN vì nó rất hiếm trong tự nhiên. Tính đến năm 2021, P. Gloriosum chỉ được xác định có ở 7 địa điểm tự nhiên trên thế giới.

Hình ảnh: Philodendron Gloriosum tại vườn KANSO Plant

Tên gọi Gloriosum mang ý nghĩa lộng lẫy, bắt nguồn từ từ tiếng Anh “glorious”. Loài kiểng lá này luôn được săn đón bởi vẻ đẹp kinh điển với tán lá to, dáng lá tim tròn đầy, gân lá hình chân vịt và thường có màu trắng xám đẹp mắt tương phản trên nền lá xanh mịn như nhung. Gloriosum đa dạng với nhiều chủng loại tự nhiên và giống lai, có nhiều form khác nhau được phân loại dựa trên kích thước, kiểu dáng, đặc điểm cuống lá, gân lá và màu lá. Dù khoa học chưa chính thức công nhận nhưng tên gọi của các form Gloriosum được nhà vườn và cộng đồng kiểng lá thống nhất để dễ phân biệt và thuận tiện trong việc tìm kiếm thông tin.

Hình ảnh: Philodendron Gloriosum có nhiều form khác nhau

Khác với các loài Monstera, Philodendron Gloriosum phát triển khá chậm, thường phải mất 1 đến 2 tháng để lá bung và lá to đạt đường kính khoảng 40cm mới có thể xác định chính xác form của nó. Vì vậy đối với các cây non ươm từ các nodes hay cây mini size, các nhà vườn uy tín sẽ luôn dán nhãn tên hoặc ghi chú kỹ lưỡng để phân biệt. Do tính chất đa dạng và phức tạp của loài, ở bài viết này KANSO Plant sẽ chỉ tổng hợp 6 form phổ biến nhất cùng 2 giống lai nổi tiếng của Gloriosum để mọi người có cái nhìn tổng quan, đơn giản hơn khi tìm chọn và chăm sóc loài kiểng lá ấn tượng này.

Một số form Philodendron Gloriosum phổ biến

1. Philodendron Gloriosum Green form

Philodendron Gloriosum Green form hay còn thường gọi là Regular form, là một form cơ bản với bản lá trái tim và màu xanh sáng. Điểm phân biệt Green form so với các form khác của Gloriosum đó là không có gân phụ, đường gân lá chạy xương cá tương đối mảnh và không lan ra mép lá. Lá non có màu xanh nõn, mặt lưng phớt hồng và dần chuyển xanh hoàn toàn khi lá già. Mặt lá Gloriosum Green form trưởng thành thường có nếp gấp nhẹ. Cuốn lá có dạng chữ D, dẹp và có hai cạnh rìa cũng là đặc điểm khác biệt của Green form.

Hình ảnh: Philodendron Gloriosum Green form (Regular form) tại KANSO Plant

2. Philodendron Gloriosum Dark form

Philodendron Gloriosum Dark form chính là một trong những Gloriosum “nức lòng giới mộ điệu” nhất bởi độ đẹp mê ly khi lá bung. Ngay từ cái tên cũng đã phần nào thể hiện đặc điểm nổi bật của Dark form, đó là sắc thái sẫm, màu lá gần như xanh đen và có độ tương phản cao so với gân lá. Gloriosum Dark form có ít vein phụ, các vein chính màu trắng ám xanh nhẹ, lan rộng ra viền lá khác với Green form. Mặt sau lá non của cây cũng hồng nhẹ và chuyển về xanh sậm khi già. So với Philodendron Gloriosum Green form thì Gloriosum Dark form sẽ phát triển chậm hơn một chút. Một điểm đặc biệt nữa của Dark form đó là viền lá màu đỏ hồng hoặc hồng sữa, gân lá sắc nét và có vệt loang nhũ xung quanh gân chính đồng thời cuốn lá dạng chữ O.

Hình ảnh: Philodendron Gloriosum Dark form tại KANSO Plant

3. Philodendron Gloriosum Round form

Philodendron Gloriosum Round form có tán lá hình tròn cong vào trong, tai lá chồng lên nhau thay vì tai hở như Dark form, Green form. Round form cũng có đường gân lá nổi bật hơn so với hai form này, có nhiều gân phụ và mặt lá cũng nhiều nếp gấp hơn.

Hình ảnh: Philodendron Gloriosum Round form tại KANSO Plant

4. Philodendron Gloriosum White vein

Philodendron Gloriosum White vein khá nhiều gân phụ, các đường gân chính sáng màu, khá dày và kéo dài về mép lá. So với các phiên bản Gloriosum Dark form, White vein có sắc thái tươi sáng hơn, dáng lá hình tim tròn đầy và mặt lá có nếp phồng như nổi múi, lưng lá xanh nhạt. Lá Gloriosum White vein trưởng thành đạt đến 30 - 40cm sẽ nổi nhiều gân phụ hơn, gân lá cũng sáng màu và dày hơn.

Hình ảnh: Philodendron Gloriosum White vein tại KANSO Plant

5. Philodendron Gloriosum Multi vein

Philodendron Gloriosum Multi vein thường được nhận diện dựa trên vein. Gân lá cực kỳ nhiều và dày so với các form Gloriosum khác, vẫn giữ vein phụ ngay cả khi lá upsize. Đối với P. Gloriosum Multi vein sẽ có thêm các giống khác được đặt tên theo đặc điểm kết hợp của nhiều giống như Multi White vein, Multi White vein Pink back, Multi vein Dark form…

Hình ảnh: Philodendron Gloriosum Multi vein tại KANSO Plant

6. Philodendron Gloriosum Pink back

Giống như cái tên của nó, Philodendron Gloriosum Pink back có mặt lưng lá màu hồng vô cùng bắt mắt và nổi bật giữa dàn kiểng lá xanh. Lá non và lá vừa bung là Pink back đạt độ đẹp nhất với sắc hồng tươi tắn. Một số nơi còn gọi là P. Gloriosum White vein Pink back để chỉ những cây chỉ thuần hồng ở mặt lưng lá. Trái với mặt lưng hồng hào, mặt trên lá thường có màu xanh mạ non phớt hồng ở gốc lá, gân lá hoặc xanh nõn có white vein. 

Hình ảnh: Philodendron Gloriosum Pink back tại KANSO Plant

So sánh với Philodendron Gloriosum Multi vein, Gloriosum Pink back có màu hồng đều (tức mặt sau cả phiến lá và gân lá đều hồng cùng một tông) và sắc hồng giữ lâu. Màu hồng biểu hiện dưới sắc độ như thế nào phụ thuộc vào điều kiện chăm sóc, thường thì độ ẩm cao và ánh sáng nhiều Pink back sẽ đạt độ đẹp nhất. Ngoài ra vein phụ của Pink back cũng sẽ mất dần khi lá lớn thay vì giữ nguyên vein phụ như Multi vein. 

Giống lai nổi bật của Philodendron Gloriosum

1. Philodendron Glorious

Philodendron Glorious là loài kiểng lá nổi tiếng trong giới, do Keith Henderson lai tạo giữa Philodendron Gloriosum và Philodendron Melanochrysum và được Neil Crafter đặt tên. P. Glorious sở hữu dáng lá tim, hệ thống gân lá dày đẹp của Gloriosum và thân leo, phiến lá thuôn dài của Melano. Vì thế khi Glorious upsize cần có cột rêu làm trụ để rễ khí và thân cây bám vào giống như các loài ráy leo khác. Kích thước lá trưởng thành có thể đạt chiều dài đến hơn 60cm và rộng hơn 30cm.

Hình ảnh: Philodendron Glorious tại vườn KANSO Plant

2. Philodendron Dean Mc.Dowell

Philodendron Dean McDowell là giống lai giữa P. Gloriosum x P. Pastazanum được John Banta phát triển vào năm 1988 và đặt tên theo người bạn thân đã mất vì căn bệnh AIDS. P. Dean Mc. Dowell có vẻ ngoài khá tương đồng với cây mẹ Philodendron Pastazanum nên thường dễ gây nhầm lẫn trên thị trường. Một số đặc điểm riêng biệt của Dean Mc. Dowell là lá non màu hồng nhạt, gốc lá, bao lá ửng đỏ hồng, mặt lá có các nếp gấp nổi phồng và form tròn đầy thừa hưởng từ Gloriosum.

Hình ảnh: Philodendron Dean McDowell tại KANSO Plant

Cách chăm sóc Philodendron Gloriosum

1. Ánh sáng thích hợp với Philodendron Gloriosum

Gloriosum được đánh giá là loài cây sinh trưởng khá chậm so với các loài Ráy khác, vì thế quá trình upsize mất nhiều thời gian hơn. Để tối đa hóa kích thước lá, lá lên sắc độ và gân đẹp, ánh sáng là yếu tố quan trọng. Kiểng lá này ưa sáng, nhưng không khuyến khích để cây tiếp xúc trực tiếp với nắng gắt, cây sẽ héo rũ và cháy lá. Ánh sáng tán xạ cường độ ổn định là lý tưởng nhất đối với Philodendron Gloriosum. Một biểu hiện nhận biết cây thiếu sáng là kém phát triển, có xu hướng mọc thân và tán dài, lá nhỏ và thưa.

Hình ảnh: Ánh sáng kích thích Philodendron Gloriosum sinh trưởng, upsize lá

2. Nước và độ ẩm cần thiết cho Philodendron Gloriosum

Nước và độ ẩm là hai yếu tố chịu tác động lẫn nhau. Philodendron Gloriosum ưa ẩm nhưng lại nhạy cảm với việc tưới nhiều nước. Nếu tưới quá nhiều và liên tục cùng giá thể và chậu trồng thoát nước kém sẽ dễ dẫn đến thối thân úng rễ. Tốt nhất nên tưới kỹ cho mỗi lần và chia tần suất tưới tùy theo điều kiện chăm sóc và vườn trồng hoặc môi trường. Nếu phát hiện lá vàng (đục và mềm) thì kiểm tra ngay xem cây có bị ngập úng không. Nếu đầu lá chuyển nâu và khô thì có thể môi trường đang thiếu ẩm, cần bổ sung ẩm không khí hoặc ngâm cây trong nước vài giờ.

Hình ảnh: Cần kiểm soát nước tưới và độ ẩm để Philodendron Gloriosum phát triển tốt

3. Nhiệt độ đối với Philodendron Gloriosum

Giống như những loài cây nhiệt đới khác, yếu tố nhiệt độ không quá ảnh hưởng đến P. Gloriosum. Cây có thể phát triển bình thường trong khoảng nhiệt độ từ 18 đến 30 độ C hoặc cao hơn trong điều kiện vườn ngoài trời. Chú ý không để cây tiếp xúc liên tục với nguồn nhiệt cao trên 40 độ C. 

Hình ảnh: Philodendron Gloriosum có thể thích nghi với nhiều điều kiện 

4. Giá thể phù hợp cho Philodendron Gloriosum

Giá thể hoàn hảo đối với Philodendron Gloriosum (đa phần các kiểng lá tùy tăng giảm tỷ lệ) đó là hỗn hợp peat moss và perlite. Gloriosum phù hợp với giá thể thoáng, giữ ẩm và có tính axit với pH lý tưởng từ 6 đến 7,5.

6. Bón phân cho Philodendron Gloriosum 

Bón phân là một cách hiệu quả để hỗ trợ upsize đối với loài cây phát triển chậm như P. Gloriosum. Cách bón tốt nhất là pha loãng phân bón (có thể tham khảo NPK 20-20-20) và tưới cho cây vào mùa sinh trưởng (khoảng từ tháng chạp đến tháng 7) với tần suất 4-6 lần trong tuần. Lưu ý bón phân không pha loãng, bón quá nhiều trực tiếp vào gốc có thể gây cháy rễ, vàng lá.

Các vấn đề thường gặp ở Philodendron Gloriosum

1. Côn trùng và sâu bệnh gây hại Philodendron Gloriosum

Giống như nhiều loại cây cảnh khác, Philodendron Gloriosum dễ bị tấn công bởi rệp sáp, rệp vảy và nhện đỏ. Khi bị các loài côn trùng này tấn công, bề mặt lá sẽ bắt đầu có những đốm nâu rỉ sắt. Bệnh nấm, thối rễ do nấm mốc, vi khuẩn gây ra thường xuất phát từ tưới nước nhiều gây ngập úng. Đây cũng là nguyên nhân thu hút côn trùng gây hại cho cây. Ngoài ra, bệnh đốm lá với biểu hiện trực tiếp là các đốm nâu, đốm đen có quầng vàng sáng cũng là vấn đề cần lưu ý.

Hình ảnh: Vàng lá là một trong những dấu hiệu sâu bệnh ở Philodendron Gloriosum

2. Philodendron Gloriosum phát triển chậm

Không còn lạ khi người ta hay gọi Gloriosum là “Cây kiên nhẫn”. Như KANSO Plant đã nói trước đó, so với đa phần kiểng lá khác, Gloriosum phát triển khá chậm, phải mất đến 1 tháng hơn để lá bung và 3-4 tháng để lá đạt kích thước mà có thể xác định rõ form (đường kính trên 30cm). Nếu có cùng thời gian, điều kiện chăm sóc tốt và ổn định nhưng Gloriosum không sinh trưởng mạnh giống những loài cây khác như Monstera, Anthurium…thì đừng lo lắng vì Gloriosum chỉ đang đi theo đúng “lộ trình” của nó.